Jak skutecznie przemawiać? Zadbaj o formę wystąpienia!
Wyobraź sobie, że merytoryczne przygotowanie wystąpienia już za Tobą. Dobrze wiesz, jakie kwestie poruszysz, do jakich teorii się odwołasz czy jakie przykłady podasz. Cudownie, mamy to! Myślę, że zdajesz sobie sprawę, że to dopiero połowa sukcesu? Na drodze do tego jak skutecznie przemawiać, aspekt treściowy wystąpienia to jedno, natomiast pozostaje jeszcze jedna, bardzo ważna rzecz, o której mówca nie może zapomnieć, by przeprowadzić atrakcyjne wystąpienie. Jest to oczywiście forma wystąpienia – a więc to, w jaki sposób komunikaty zostaną przekazane.
Spis treści
Jak przemawiać? Czyli czym jest forma wystąpienia
Aspekt formy w przemówieniu publicznym obejmuje wiele elementów. Należą do nich np. komunikacja niewerbalna mówcy, zagadnienia emisji głosu czy styl prezentacji, a w nim: wzbudzanie (lub nie) zainteresowania wśród odbiorców. W tym artykule chciałabym zwrócić Twoją uwagę szczególnie na tę ostatnią kwestię, która nierozerwalnie wiąże się z uczynieniem wystąpienia atrakcyjnym! Poszukując recepty na skupienie uwagi u audytorium, z pomocą przychodzą czynniki paralingwistyczne (parajęzykowe). Są one niezwykle ważne, ponieważ pełnią funkcję towarzysza dla komunikacji werbalnej. Można powiedzieć, że wplatają w nią życie – a niekiedy, nieumiejętnie stosowane, mogą działać usypiająco. By wyjaśnić Ci jak przemawiać, poniżej opisuję dla Ciebie kilka z nich – oczywiście razem ze wskazówkami, wskazującymi na ich praktyczne zastosowanie!
Odpowiednie tempo mówienia to podstawa
Na pewno zdarzyło Ci się słuchać osoby, która mówiła bardzo flegmatycznie i drętwo. W takich sytuacjach najczęściej szybko czujemy się znudzeni i niezależnie od tego, jak merytorycznie i mądrze przemawia mówca, nie jesteśmy w stanie poświęcić mu należytej uwagi. Co zrobić, aby zapobiec takiemu scenariuszowi i przeprowadzić atrakcyjne wystąpienie dla słuchacza? Zadbaj o zmienność tempa mówienia podczas Twojego wystąpienia! Eksperci podają, że średnio na minutę wypowiadamy około 150 słów. Pamiętaj jednak, żeby nie zamykać się w sztywnych ramach i odpowiedz sobie na poniższe pytania:
Podczas przemawiania publicznego tempo mówienia powinno być przede wszystkim spójne z tym, co aktualnie mówisz. Tłumacząc słuchaczom np. sposób działania programu Excel (o którym oni nie mają zielonego pojęcia), raczej nie będziesz prędko podawać coraz to kolejnych informacji, ale skupisz się na wolniejszym i gruntownym wyjaśnieniu poszczególnych funkcji. Przemysław Kutnyj w swojej książce „Sztuka autoprezentacji i wystąpień publicznych” pisze, że z tempem mówienia związana jest także długość oraz stopień skomplikowania wypowiadanych zdań. Jeśli zależy Ci na tym, aby zdynamizować sytuację czy podkreślić istotę prezentowanej sprawy – użyj krótkich, wymownych zdań. Przykładowo: „W tym momencie stwierdziłam, że coś wymaga modyfikacji. Nie wiedziałam jeszcze, co. Byłam świadoma tylko jednego. Konieczna jest zmiana. Zmiana!”. Jeżeli natomiast chcesz wytłumaczyć swój sposób myślenia czy stan emocjonalny, posłuż się dłuższymi, a tym samym trochę bardziej złożonymi zdaniami. Pamiętaj tylko, żeby jednocześnie niepotrzebnie nie skomplikować swojego przekazu! Odbiorcy zdecydowanie wolą słuchać prostych i jasnych zdań niż tych wielokrotnie złożonych.
Skuteczne przemawianie – czyli wykorzystuj pauzę!
Oprócz pauz, które wynikają z konieczności nabrania powietrza lub są podyktowane składnią (np. kropki, przecinki), mówcy powinni pamiętać o tzw. pauzie retorycznej. Pełni ona funkcję ekspresyjną, jej zadaniem jest skupienie uwagi słuchaczy, zbudowanie napięcia, a tym samym – sprawienie, że nasze przemówienie publiczne będzie atrakcyjne. Przykładowo: „Wiecie, co to oznacza? <pauza> Wszyscy będziemy musieli dostosować się do nowych reguł”.
Jak widzisz na podstawie powyższego przykładu, chcąc wzbudzić zainteresowanie dalszą częścią zdania, warto postawić pauzę przed kluczowym jego elementem! Ten sam środek ekspresji możesz również zastosować po głównej części wypowiedzi – w ten sposób nie tylko dajesz sobie chwilę oddechu, ale Twoi słuchacze mają czas, aby przyswoić to, co im przekazałeś.
Odpowiedni akcent to Twój sojusznik
Akcentowanie jest zjawiskiem złożonym i dotyczy nie tylko wyróżniania sylab w wyrazie, ale też wyrazów w zdaniu. Można na ten temat bardzo długo pisać… Jednak to co chcę, żebyś szczególnie zapamiętał to to, że w wypowiedzi należy podkreślać (=akcentować) słowa szczególnie istotne dla danego przekazu! W zależności od tego, na co chcesz zwrócić uwagę słuchaczy i jaką masz intencję, inny wyraz może ulec wzmocnieniu. W ten sposób skupiasz uwagę odbiorców na tych treściach, które są z Twojego punktu widzenia najważniejsze. Tylko pamiętaj – co za dużo, to niezdrowo! Jak wszystko akcentujesz, to tak naprawdę nie akcentujesz nic. Jeśli ten temat szczególnie Cię zainteresował, gorąco zachęcam Cię do sięgnięcia po książkę Bogumiły Toczyskiej pt. „Głośno i wyraźnie”. Świetna, merytoryczna pozycja!
Podsumowanie
O tym, jak przemawiać można by pisać i pisać Pamiętaj jednak, że stosowanie komunikatów paralingwistycznych (we właściwy sposób!) wpływa na wzmocnienie wypowiedzi i sprawia, że wystąpienie staje się bardziej atrakcyjne dla odbiorcy, Możesz zapytać: no dobra, ale skąd będę wiedzieć, że to działa? Moja odpowiedź jest prosta – zapytaj słuchaczy! Zanim zaprezentujesz publiczności swoje wystąpienie w całej okazałości, przedstaw je bliskim osobom, które dadzą Ci szczery feedback do Twojego przemówienia. Dzięki temu będziesz mógł wyciągnąć wnioski na temat tego, co najprawdopodobniej sprawdzi się w Twoim wystąpieniu, a co jeszcze wymaga dopracowania. Trzymam kciuki za Twoje wystąpienia. Do dzieła! A jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej o tym jak zdobyć uwagę słuchaczy to koniecznie sprawdź mój poprzedni artykuł!
FAQ
Dlaczego tempo mówienia podczas wystąpień publicznych jest ważne?
Odpowiednie tempo mówienia ma kluczowe znaczenie dla utrzymania uwagi odbiorców. Zbyt wolne lub monotoniczne tempo może prowadzić do znudzenia, nawet jeśli treść jest merytorycznie wartościowa. Zmienność tempa mówienia pozwala na lepsze utrzymanie uwagi i dynamiczne przemawianie.
Jakie znaczenie ma pauza w wystąpieniu?
Pauza retoryczna, czyli celowo wprowadzona chwila ciszy, ma funkcję ekspresyjną. Pomaga skupić uwagę słuchaczy, budować napięcie i uczynić wystąpienie bardziej atrakcyjnym. Pauzy pozwalają również zarówno mówcy, jak i odbiorcom przyswoić przekazywane informacje.
Czy istnieje uniwersalna recepta na atrakcyjne wystąpienie?
Nie ma jednej uniwersalnej recepty na atrakcyjne wystąpienie, ponieważ styl i preferencje mówców mogą się różnić. Ważne jest dostosowanie technik paralingwistycznych do konkretnego kontekstu i oczekiwań odbiorców. Praktyka, eksperymentowanie i refleksja nad skutecznością pomogą znaleźć własny, atrakcyjny styl przemawiania.