Czym jest trema? Czyli jak pokonać strach przed wystąpieniem publicznym!

Jeśli występujesz publicznie na pewno bardzo dobrze wiesz, co to jest trema i jak się objawia. Nieważne, czy masz w tym zakresie nikłe, czy 20-letnie doświadczenie – ona zawsze się pojawia. Towarzyszy mówcy nie tylko w trakcie samego wystąpienia, ale też przed, jak i po nim. Pytanie więc brzmi: Jak pokonać tremę? I jak sprawić, żebyś to Ty panował nad nią, a nie ona nad Tobą?

Trema – czym ona właściwie jest?

Słowo to pochodzi z łaciny, gdzie tremere oznacza „trząść się”. Trema pojawia się w sytuacji ekspozycji społecznej, czyli wtedy, kiedy spodziewasz się, że prawdopodobnie będziesz (lub już jesteś) oceniany przez innych. Na pewno występując publicznie doświadczyłeś sytuacji, kiedy Twoje dłonie zaczęły się pocić, oddech przyspieszył, a w Twojej głowie pojawiły się myśli typu: „co ja chciałem powiedzieć?”. Wtedy właśnie doświadczyłeś tremy. Może pamiętasz, jak sobie wtedy poradziłeś? Zacząłeś się niepotrzebnie nakręcać i bardziej stresować, czy może starałeś się stawić czoła wyzwaniu i pokonać tremę? Dzisiaj przygotowałam dla Ciebie kilka wskazówek, które pokażą Ci, że życie z tremą naprawdę nie musi być takie złe.Zaciekawiony? Czytaj dalej!

Zmień myślenie o tremie!

Muszę Ci powiedzieć, że bardzo nie lubię wyrażenia „walka z tremą”. My często w taki sposób mówimy, a jednocześnie kierunkujemy swoje myśli na to, że trema jest ZŁA i musimy za wszelką cenę się jej POZBYĆ. Już od samego początku negatywnie nastawiamy się na to zjawisko, które w gruncie rzeczy… dotyczy nas wszystkich. Powiem więcej – musi nas dotyczyć, jeśli zależy nam na tym, co robimy  Często słyszę, że to dziwne, że odczuwam tremę, w końcu już tyle lat występuję na scenie – powinnam się przyzwyczaić… Nic bardziej mylnego! Pamiętaj, że trema pojawia się zarówno u osób, które dopiero zaczynają swoją przygodę z wystąpieniami, jak i u tych, którzy są już tak zwanymi „starymi wyjadaczami” w tej dziedzinie Nie zniechęcaj się! To, że odczuwasz zaniepokojenie stojąc przed publicznością, jest zupełnie normalne.

W takim razie, jak radzić sobie z tremą? 🡪 Potraktuj sytuację wyzwalającą w Tobie tremę nie jako kolejny problem, któremu trzeba sprostać, ale jako wyzwanie, mogące Cię czegoś nowego nauczyć. Nie zrozum mnie źle – oczywiście, zbyt duże nasilenie tremy może sprawiać, że będzie ona nieadaptacyjna, ale optymalny poziom tremy JEST DOBRY, wręcz pożądany. Można powiedzieć, że trema daje nam kopa do działania i przygotowuje do sprostania wyzwaniu. Siła naszego myślenia jest ogromna, dlatego staraj się popatrzeć na tremę trochę przychylniej

Pozwól sobie na odczuwanie optymalnego poziomu tremy

Spójrz na powyższą grafikę, która przedstawia znane prawo Yerkesa-Dodsona. W uproszczeniu pokazuje ono, że najlepszą wydajność mamy wtedy, kiedy poziom pobudzenia utrzymuje się na pewnym optymalnym poziomie. Co to dla nas oznacza? Zbyt niski poziom pobudzenia (w naszym przypadku – tremy) może sprawić, że nie będziemy wystarczająco sprawni w wykonywaniu danego zadania. Możliwe, że będzie nas ono najzwyczajniej w świecie nudzić :). Jak widzisz, zbyt wysoki poziom pobudzenia również nie jest korzystny, co prowadzi do wniosku: żadna ze skrajności nie jest dobra! Nie chciej całkowicie nie odczuwać tremy, ale jednocześnie bądź czujny i nie pozwól, żeby przejęła nad Tobą całkowitą kontrolę.

Odrzuć negatywne scenariusze

„Ten chłopak cały czas ziewa… tamta pani przed chwilą wyszła… moje wystąpienie na pewno jest do bani, musiałem powiedzieć coś nie tak!”.

Brzmi znajomo?  Jako ludzie mamy taką przypadłość, że bardzo często katujemy się tego typu myślami, a nasza trema niepotrzebnie wzrasta. Wierzymy, że jesteśmy przyczyną negatywnych zdarzeń i zachowań innych ludzi, nie biorąc pod uwagę bardziej prawdopodobnych możliwości (tak jak w powyższym przypadku). W psychologii nazywa się to personalizacją, która jest niczym innym, jak błędem we wnioskowaniu, prowadzącym do niezgodnych z rzeczywistością wniosków. Pamiętaj – ziewanie któregoś z uczestników może wskazywać np. na nieprzespaną noc albo ciężki dzień w pracy. Nie musi to wcale oznaczać, że wystąpienie jest nudne, a Ty popełniłeś jakiś błąd.

Przygotuj się!

Jeśli chcesz czuć się pewniej i pokonać tremę przed wystąpieniem publicznym, nie zapomnij o gruntownym, merytorycznym przygotowaniu!.

• Pamiętaj, że zawsze warto zacząć tworzenie wystąpienia wcześniej i nie zostawiać tego na ostatnią chwilę. W końcu kilka dni przed może pojawić się trema, która sprawi, że trudno Ci będzie planować wystąpienie pod kątem merytorycznym. Ostatni tydzień zostaw sobie na ewentualne poprawki i ostatnie szlify, ale nigdy na budowanie przemówienia od podstaw.
• Miej w zanadrzu bardziej rozległą wiedzę niż tę, którą prezentujesz podczas wystąpienia. Zastanów się, jakie pytania mogą Ci zadać uczestnicy i jak byś na nie odpowiedział. W ten sposób przygotowujesz się na różne scenariusze, co pozwoli Ci pozostać bardziej spokojnym w trakcie przemówienia.

Podsumowanie

Trema jest zjawiskiem, którego pojawienie się wskazuje na to, że zależy Ci na Twoim wystąpieniu i jest ono dla Ciebie ważne. Trema stanowi impuls do działania i pozwala utrzymywać poziom pobudzenia, niezbędny dla wydajnej pracy. Trema to coś, co – dobrze zagospodarowane
i odpowiednio okiełznane – mobilizuje do podjęcia aktywności i sprostania wyzwaniu.

Ja wybieram takie rozumienie tremy. A Ty?

Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej odnośnie tego jak pokonać tremę to sprawdź artykuł, który skupia się na kwestii lęku przed wystąpieniami publicznymi, oraz sprawdź moje wskazówki odnośnie tego jak przemawiać!

Autor

TRENER WYSTĄPIEŃ PUBLICZNYCH

Ewa Rodzoń - Strojek

„Mam to szczęście łączyć prowadzoną działalność z posiadaną pasją – szkolę i piszę o wystąpieniach publicznych, które towarzyszą mi już od najmłodszych lat życia.”