Zasady pracy w grupie – 5 zakazanych zachowań
Wiele osób lubi pracę grupową, inni z kolei wolą wykonywać zadania indywidualnie. Niezależnie od naszych preferencji, są sytuacje, w których po prostu musimy sprostać zadaniu i zrealizować je wspólnie z innymi członkami projektu. W szkole czy na studiach – czego (nie)robić podczas pracy grupowej, aby nie zepsuć atmosfery oraz szybko i sprawnie wykonać zadanie? Dzisiaj poznasz zasady pracy w grupie, oraz 5 zakazanych zachowań, które sprawiają, że współpraca w grupie zamienia się w udrękę.
Spis treści
Zasady pracy w grupie – Nie oceniaj po pozorach
Szufladkowanie
Codziennie (czasem nieświadomie) kogoś oceniamy i sami również jesteśmy poddawani nieustannej “analizie”. Efekt pierwszego wrażenia warto potraktować poważnie i wykorzystać na swoją korzyść, na przykład podczas rozmowy o pracę. W takiej sytuacji świadome zachowanie, mimika, strój, a nawet zapach mogą pomóc nam trafić do szuflady “profesjonalista” i otrzymać wymarzoną pracę.
Warto być świadomym istnienia zjawiska szufladkowania również w codziennych sytuacjach, na przykład podczas pracy grupowej. Niestety, w tym wypadku może zaszkodzić w realizacji projektów – jeżeli chcesz, by współpraca w grupie była owocna, to skończ z szufladkowaniem!
Używanie stereotypów
Stereotypy to problem, który wraca jak bumerang. To istnienie w naszych głowach uproszczonego obrazu na temat konkretnej osoby, grup społecznych, który nie do końca ma swoje odzwierciedlenie w rzeczywistości. Przekonania na czyjś temat mogą pojawiać się w wyniku naszych doświadczeń lub opinii innych osób. Przykładowy stereotypów:
Na temat blondynki: “Nie może być inteligentna, w końcu to blondynka”.
Na temat dobrze ubranego mężczyzny: “Pewnie niezły z niego podrywacz!”
Na studiach, podczas zajęć, często zdarzało mi się pracować w grupie losowych osób (na każdych zajęciach inni, nieznani mi studenci z różnych kierunków). W kilkanaście minut należało dojść do porozumienia, aby sprawnie wykonać, a następnie zaliczyć projekt. Wyobraź sobie natłok myśli w głowach uczestników spotkania na temat nowo poznanych osób z grupy:
- “Ale ładna, nie warto pytać jej o zdanie, pewnie jedyne co umie zrobić to makijaż”;
- “Ma okulary, nie lubię takich kujonów”;
- “Spóźnił się na zajęcia, z pewnością jest nieterminowy”.
Jak się domyślasz takie szufladkowanie i stereotypowe myślenie nie wpływają korzystnie na współpracę w grupie. Wzbudzają jedynie negatywne emocje, które odciągają uwagę od tego co ważne – od wykonania zadania. Staraj się nie zakładać z góry, jaka jest dana osoba. Jest wiele pięknych i jednocześnie mądrych dziewczyn. Co więcej, nie każda osoba nosząca okulary to kujon a spóźnienie się na zajęcia może być spowodowane nagłym wypadkiem. Ocena po pozorach zdecydowanie nie powinna należeć do zasad pracy w grupie.
Krytyka
Kolejne zakazane zachowanie podczas pracy grupowej to krytyka, precyzując: niekonstruktywna krytyka.
Wyobraź sobie, że pracujesz w pięcioosobowym zespole. Ustalacie zasady pracy w grupie. Każdy ma zrobić konkretne zadanie. Każda część projektu będzie więc wykonana nieco inaczej – w zależności od wizji, umiejętności i zaangażowania wykonawcy. Jest to zupełnie normalne. Niestety, efekty, które są inne niż sobie wyobrażaliśmy, bywają ciężkie do zaakceptowania (zwłaszcza dla perfekcjonistów :)). Jeśli jesteś osobą, która zawsze robi wszystko na “tip top” szczególnie uważaj na to, w jaki sposób przekazujesz uwagi co do pracy innych osób w grupie. Czasem może warto się powstrzymać i zaakceptować inną wizję na wykonanie zadania. Jeśli jednak uważasz, że należałoby popracować nad niektórymi kwestiami, twój feedback powinien być konstruktywny. Agresywne wyrażenie opinii o czyjejś pracy z pewnością nie rozwiąże problemu i zepsuje atmosferę w grupie. O technice, która pomoże Ci w udzielaniu konstruktywnej informacji zwrotnej, możesz poczytać w naszym artykule: Feedback, czym jest i jak go konstruktywnie udzielać.
Obwinianie
Jeśli nie udało się dokończyć projektu w terminie lub ocena z niego jest niezadowalająca, pojawia się pytanie “dlaczego tak się stało?”. W parze z poczuciem bezradności i frustracją wykorzystujemy komunikaty typu “Ty”. Przykładowo: “To Twoja wina, że nie skończyliśmy projektu na czas, nigdy nie dotrzymujesz terminów!”.
Taki sposób komunikowania jest objawem naszego rozczarowania. Odbiorca wiadomości z pewnością poczuje się przez to zaatakowany. Możesz być więc pewien, że skończy się to (niepotrzebnym) konfliktem. Zamiast skupiać się na tym, co zrobiła dana osoba, powiedz jej jak ty czujesz z tą konkretną sytuacją. Użyj więc komunikatu “Ja”.
Przykładowo: Jest mi przykro, że nie dokończyłeś swojej części zadania na czas, ponieważ zależało mi na dobrej ocenie z projektu. Chciałabym, żebyś następnym razem dał mi znać, jeśli będziesz potrzebował wsparcia ze swoim zadaniem.
Tego typu sformułowania wpłyną korzystnie na relacje i współpracę w grupie.
Porównywanie
“Ja bym to zrobiła lepiej”. “No nie jest to majstersztyk. Ola z drugiej grupy wykonała to zadanie inaczej”. Podane przykłady komunikatów są całkowicie sprzeczne z zasadami dobrej pracy w grupie. Pewnie sam czujesz się lepiej w jednej dziedzinie nauki. Inne zaś nie przypadły Ci do gustu. Nie musisz być we wszystkim perfekcyjny. Pamiętaj, że to samo dotyczy osób wokół Ciebie. Nie porównuj czyjejś pracy do swojej lub do innych osób, które wykonałyby daną część zadania lepiej (według Ciebie). Jeśli rzeczywiście praca kolegi czy koleżanki z grupy wymaga poprawek, udziel konstruktywnej informacji zwrotnej i zaproponuj pomoc przy wprowadzaniu zmian.
Wywyższanie się
Wywyższanie się, czyli swego rodzaju porównywanie się na korzyść swojej osoby również nie należy do zasad dobrej pracy w grupie. Nawet jeśli jesteś specjalistą w danej dziedzinie, nie musisz tego ostentacyjnie pokazywać. Wykorzystaj swoją wiedzę na korzyść wszystkich osób, współtworząc jakościowy projekt. Unikaj przerywania innym w celu dodania swoich eksperckich komentarzy. Nie poprawiaj też na siłę każdej wypowiedzi kolegów i koleżanek, które mniej orientują się w danej dziedzinie. Takie zachowania spowodują tylko złe samopoczucie osób w grupie – mogą niepotrzebnie poczuć się gorsze. Ciebie zaś postawią w złym świetle – jako snoba.
Podsumowanie
Współpraca w grupie to sztuka, która nie należy do najłatwiejszych. Jest jednak kilka zakazanych zachowań, których wyeliminowanie zdecydowanie poprawi jakość Twojej pracy oraz pozostałych osób w projekcie. Szufladkowanie, stereotypy, niekonstruktywna krytyka, obwinianie, porównywanie, czy wywyższanie się – pracuj nad tym, aby wyeliminować je wszystkie.
FAQ
Dlaczego warto przestrzegać zasad pracy grupowej?
Zasady pracy grupowej są istotne dla osiągnięcia efektywnej i harmonijnej współpracy. Przestrzeganie tych zasad pozwala uniknąć konfliktów, zepsucia atmosfery w grupie i sprawnie wykonać zadanie.
Czym są stereotypy i dlaczego powinniśmy ich unikać podczas pracy grupowej?
Stereotypy to uproszczone przekonania na temat konkretnej osoby lub grupy społecznej, które nie zawsze mają odzwierciedlenie w rzeczywistości. Używanie stereotypów prowadzi do negatywnych ocen i uprzedzeń, co negatywnie wpływa na atmosferę i współpracę w grupie.
Jak powinna wyglądać konstruktywna krytyka podczas pracy grupowej?
Konstruktywna krytyka powinna być oparta na konkretnych argumentach i skupiać się na poprawie pracy, a nie na atakowaniu osobistych cech. Ważne jest wyrażanie swojego zdania w sposób otwarty i szukanie rozwiązań, które poprawią jakość projektu.
Dlaczego porównywanie się do innych osób jest szkodliwe podczas pracy grupowej?
Porównywanie się do innych osób prowadzi do niezdrowej konkurencji i obniżenia samooceny innych członków grupy. Ważne jest docenianie indywidualnych umiejętności i wkładu każdej osoby w projekt.
Co to jest szufladkowanie i dlaczego należy się go wystrzegać?
Szufladkowanie to przypisywanie osobie określonych cech i zachowań na podstawie uproszczonych stereotypów. Szufladkowanie prowadzi do negatywnych emocji i utrudnia efektywną współpracę w grupie. Ważne jest traktowanie każdej osoby indywidualnie i niezakładanie z góry, jaka jest dana osoba.
Autor
